zeytin ağacını yakından tanıyalım

Kasım
2011

zeytin ağacını yakından tanıyalım

Yazar: hiko | Kategori: faydalı bilgiler | Yorum: Yok | 5.571 Kişi Tarafından

“Yani öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı,yetmişinde bile,mesela,zeytin dikeceksin, hemde öyle çocuklara falan kalır diye değil, ölmekten korktuğun halde ölüme inanmadığın için,yaşamak yanı ağır bastığından.”

Nazım Hikmet Ran

Zeytin (Olea europea), zeytingiller (oleaceae) familyasından meyvesi yenen, Akdeniz iklimine özgü bir ağaç türüdür. leylak ve yasemin gibi süs bitkileriyle aynı familyadan olan “olea” yabani bir meyve ağacıdır.Bu cinsin dünyada otuz değişik türü vardır. Olea europea bunlardan en önemlisidir ve iki alt türü vardır.

Olea europea oleaster ( yabani) ve
Olea europea sativa ( ehli)

Dayanıklı ve kolay çoğalabilen bir ağaç olan zeytin diğer meyve ağaçlarına göre daha uzun ömürlüdür.Bu nedenle eski Romalılar zeytin ağacına “vivax oliva” yani yedi canlı zeytin adını takmışlardır. Ağaçlar kışın yapraklarını dökmez ve gövdesi kurusa yada çökse bile köklerinden çıkan sürgünlerle yeniden doğar ve canlanır.

Zeytin ağacı suyu sevmesine rağmen, susuzluğa dayanıklıdır. Killi ve kalkerli topraklardan hoşlanır. İlk ve sonbaharları yağışlı, yazları kuru ve güneşli, kışları ise ılık olan iklimleri sever.

zeytin meyvesi:

ağırlığının %20-30 oranında yağ içerir. Bu oran diğer tek çekirdekli meyvelerin %1,5 olan yağ oranına göre oldukça büyük bir değerdir.
ağırlığının %65-90′ ını oluşturan et kısmı besinsel ve biyolojik bir değer taşır.
su, protein, yağ, selüloz, fosfor, kükürt, kalsiyum, klor, demir, bakır, manganez,A, C ve E vitaminlerinden meydana gelir.
100 gr zeytinde 224 kalori vardır. 100 gr zeytinyağında ise 30 mg E vitamini bulunur.
zeytin meyvesi önce yeşildir. Dalında bekledikçe sararır, kızarır daha sonra mor, koyu kahve ve son olarak siyah bir renk alır.

zeytin ağacı aylara göre;

KASIM-ŞUBAT arası uyur dinlenir.
MART-NİSAN arası dalların uçları filizlenir.
NİSAN-HAZİRAN arası çiçek mevsimidir.
TEMMUZ-AĞUSTOS aylarında, meyveleri büyür çekirdeği sertleşir.
EYLÜL-EKİM ayları arasında taneler olgunlaşır. Zeytin çeşidine göre büyüklükleri ve biçimleri farklıdır. Zeytin taneleri yeşilden mora yada koyu pembesi siyahlaştığında yağlanmaya başlar.

Zeytin ağacı ağır büyür ancak uzun ömürlüdür. Ortalama 300-400 yıl ürün verebilir. Günümüzde 2000 yaşında zeytin ağaçlarına rastlanmaktadır. Ağacın büyümesi 15-20 yılı bulur. Yurdumuzda Dünyanın en yaşlı zeytin ağaçlarından biri bulunmaktadır. Hatay’ın Dörtyol ilçesi Payas beldesinde Sokullu Mehmet Paşa külliyesinde 13 asırlık yani 1300 yıllık bir zeytin ağacı, 4 m² lik kalınlığında ki gövdesiyle bugün bile hala ayakta olup yılda 300 kg ürün verebiliyor.